درباره ایران - درباره استان خراسان رضوی -
آرامگاه نادر شاه افشار - مشهد
مقدمه:
آرامگاه نادر شاه که در مشهد واقع شده است هر چند یکی از آثار معماری مدرن ایران است اما یک جاذبه گردشگری منحصر به فرد نیز به شمار میرود که به شما اجازه میدهد تا با بخشی از تاریخ غنی و پر فراز نشیب ایران زمین آشنا شوید. شما در این جاذبه گردشگری میتوانید از آثار تاریخی ارزشمندی مثل شمشیر نادرشاه و طیفی از سلاح های تاریخی دیدن کنی و علاوه برآن باز آرمگاه محمد تقی خان پسیان که در باغ نادری به خاک سپرده شده است بازدید کنید. همراه ما باشید تا بیشتر برایتان صحبت کنیم.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
تاریخچه:
آرامگاه نادرشاه افشار در سال 1342 خورشیدی توسط هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است و ساختمان آن به شرح زیر میباشد:
قسمت مرکزی که محل تدفین نادرشاه است.
دو تالار موزه که یکی موزه اسلحه دورههای مختلف ایران و دیگری موزه اسلحه و آثار مربوط به دوران خود نادرشاه است میباشد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید نادرشاه افشار در زمان حیات خود دستور ساخت آرامگاهی کوچک در مشهد را داده بود و این آرامگاه در سال 1145 هجری قمری بود که در مجاورت چهارباغ شاهی و رو به روی حرم امام رضا (ع) از خشت و گل ساخته شد و قوال السلطنه در اواخر عهد قاجار (1296 خورشیدی) در محل یکی از مقابر ویران شده نادری، آرامگاه تازه ای ساخت و استخوانهای او را از تهران به این مقبره منتقل کرد و در آخر اینکه تندیس نادرشاه افشار که بر فراز ستونی در این مجموعه قرار دارد توسط ابوالحسن صدیقی ساخته شده است.
حکایت در و دیوار آرامگاه:
هوشنگ سیحون در مورد مبنی و فلسفه معماری آرامگاه نادر میگوید: تالار آرامگاه، به شکل مربع از دو دیوار قرمز سنگی بسته و دو قسمت ستون بندی باز تشکیل شده است، سنگ مزار نادر در گوشه این مربع در پناه در و دیوار جا دارد، این زاویه و پناه و باز بودن تالار حالت صحنه جنگ و دفاع و حمله را تداعی میکند.
رنگ قرمز دیوار نیز به مفهوم جنگ بوده و بیرونآمدگی برجستگیها با ابعاد مختلف سنگینیز از داخل دیوار، نیروهای مختلف نادر را نشان میدهند همچنین ستونهای اطراف تالار از نقشه مربعهای قائده و بالای آن با چرخش 45 درجهای، طرح شده و به طور کلی هشت مثلث با چهار قائده در بالا و چهار قائده در پایین نشانهای از کلاه نادر است.
کتابخانه و فروشگاه آرامگاه:
آرامگاه بزرگ نادر شامل کتابخانهای است که 17 هزار جلد کتاب مختلف بوده که هیچ یک از آنها مرتبط با امور گردشگری نمیباشد، پس از مدتی برای جبران این امر، فروشگاه کوچک محصولات فرهنگی ساخته شده است و این مجموعه به فعالیت عرضه کارت پوستال، پوستر، بروشور و کتاب میپردازد.
موزه نادری:
آرامگاه کنونی نادرشاه واقع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) که پس از آرامگاه امام رضا (ع) مهمترین مکان گردشگری و تاریخی داخل شهر مشهد تلقی میشود. این بنا در باغی به مساحت ۱۴۴۰۰ متر مربع ساخته شده و همچنین این آرامگاه شامل سکویی دوازده پلهای، محل گور، سکویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه پوششی خیمه مانند بر روی قبر، سوار بر اسب و سه تن دیگر در پی او، یک غرفه فروش کتاب و همچنین دو تالار برای موزهاست.
همانطور که گفته شد مجسمه نادر شاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز فقید ابوالحسن صدیقی ساخته شدهاست. مصالح مقبره غالباً از سنگهای خشن و سخت گرانیت کوهسنگی مشهد است و بعضی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده ک تا تداعیکننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد. پوشش آرامگاه کاملا به مانند چادر عشایری استو نکته جالب اینکه که نادر در آن هم به دنیا آمده و هم کشته شدهاست و در آخر اینکه پوشش دیوارهای داخلی آرامگاه نیز از سنگهای مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را بهتر تداعی کند.
موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه افشار در ۲ تالار به معرفی آثار تاریخی این دوره قرار دارد:
تالار شماره ۱: بهنمایش اشیاء مختلفی با هدف معرفی آثار تاریخی دوره افشار پرداخته است که شامل انواع سلاحها، تابلوهای نقاشی از نادر البسه و پوشاک رزمی نظامیان دوره افشار، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشار تا قاجار و صحنههای جنگ مانند تابلویی از جنگ کرنال، ، چند نسخه خطی نفیس از جمله تاریخ جهانگشای نادری و همچنین دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه «السلطان نادر» حک شده است و روی دیگری که در دشت مغان به سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است این بیت شعر طلاکوب شدهاست:
(هست سلطان بر سلاطین جهان شاه شاهان نادر صاحب قران)
تالار شماره ۲: اما در این تالار در حال حاضر به نمایش برخی تصاویر و نیز پارهای اطلاعات تاریخی در ارتباط با زندگی نادرشاه افشار و همچنین کلنل محمدتقی خان پسیان مختص پیدا کرده است..
و در آخر اینکه در گوشه شمالی آرامگاه نادر، آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد.
آرامگاه محمدتقی پسیان:
در ضلع شمالی باغ نادری یا به عبارتی در سمت راست آرامگاه نادر، مزاری وجود داشته که " کلنل محمدتقی خان پسیان" مالک آن است، وی را به عنوان یکی از افسران ژاندارمری در پایان دوره قاجار و پس از مدتی فرماندهی ژاندارمری که با کودتای سیاه به عنوان حکمران خراسان منصوب شد میشناسند.
او حاکم پیشین این ایالت قوامالسلطنه بوده و از دوره فرماندهی پسیان بر ژاندارمری با او اختلاف و درگیری داشته و پس از دریافت فرمان حکومت خراسان توسط او، مطابق همان فرمان، قوام را نیز دستگیر کرده و بعد به تهران فرستاد، اما پس از چند ماه برخلاف این اتفاقات، با سقوط دولت کودتا، قوامالسلطنه از سوی احمدشاه به مقام ریاستالوزرایی می رسد.
نامناسب بودن رابطه میان ریاستالوزرای جدید و حاکم خراسان طبیعی بود، پسیان موقعیت خود را در خطر میدید و چاره را در قطع رابطه با مرکز تشخیص داد، و به دلیل برکناری و احضار شدن او به تهران توسط قوامالسلطنه، از حضور در تهران اجتناب کرد، حدود 6 ماه خراسان جدا از مرکز و تحت امر پسیان بود و پس از آن قوای اعزامی از پایتخت، وی را در جنگی نزدیک جعفرآباد قوچان شکست داده و به قتل رساندند.
به دلیل عدم محبوبیت قوام در خراسان، خوشنامی محمدتقی خان پسیان میان مردم آن زمان و همچنین ساماندهی اوضاع توسط وی، جسد مرحوم با شکوه بسیار در مشهد تشییع شد و در جوار آرامگاه نادر به خاک سپرده شد، اما چندی بعد دستور نبش قبر و انتقال جسد وی به گورستان متروک داده شد و جسد به مدت 31 سال در این گورستان باقی ماند و پس از آن در آبانماه 1331 شمسی بود که به طور اتفاقی پیدا شده و مجددا به محل اصلی بازگشت.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
آژانس مسافرتی روبینا پرواز - تهران - خیابان شریعتی
02177529703 الی 4