روبینا پرواز آریا
آژانس مسافرتی و هواپیمایی
درباره ایران - درباره استان خراسان رضوی -
درباره آرامگاه ابولقاسم فردوسی - طوس
آرامگاه ابولقاسم فردوسی:
مقدمه:
محل خاکسپاری حکیم ابوالقاسم فردوسی در طوس میباشد، این بنا به‌دست هوشنگ سیحون برپایه طرح پیشین کریم طاهرزاده بهزادو با اندکی تغییر در اندازه و تزئینات آن طراحی و بازسازی شد. مجری ساختمان برای معماری حسین لرزاده، و حسین حجارباشی زنجانی و تقی درودیان مباشر ساخت این بنا بودند.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
روی سنگ قبره نوشته شده: به نام خداوند جان و خرد. این مکان فرخنده، آرامگاه استاد گویندگان فارسی‌زبان و سراینده داستان‌های ملی ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی است که سخنان او زنده‌کننده‌ی کشور ایران و مزار او در دل مردم این سرزمین جاویدان است. تاریخ تولد: ۳۲۹ق - تاریخ وفات: ۴۱۱ق - بنای آرامگاه : ۱۳۵۳ق
فردوسی کیست:
ابوالقاسم فردوسی توسی، شاعر حماسه سرای ایرانی میباشدکه در سال ۳۲۹ هجری قمری در توس خراسان دیده به جهان گشود و در سال ۴۱۶ هجری قمری در گذشت. به عقیده بسیاری از کارشناسان، وی را می توان بزرگترین سراینده پارسی‌گو دانست که موفق شد در مدت زمان زندگی اش به یکی از بزرگترین کارها دست بزند و شاهنامه را بسراید. وی به القاب دیگری همچون حکیم سخن، حکیم توس و استاد سخن نیز شهرت دارد و در سراسر جهان زبانزد خاص و عام میباشد. هنگامی که زبان دانش و ادبیات در ایران زبان عربی بود، فردوسی با سرودن شاهنامه توانست جانی تازه به فرهنگ ما ببخشد و همه ما جاودانگی زبان فارسی را تا به امروز مدیون تلاش های او هستیم.
شاهنامه اثر برجسته و پرافتخار:
شاهنامه کتابی است که در آن نزدیک به ۶۰۰۰۰ بیت وجود دارد. از این اثر به عنوان یکی از بزرگترین و برجسته ترین سروده های حماسی جهان یاد می شود که نتیجه دست کم سی سال رنج و تلاش فردوسی است. این شاهکار ادبی، اسطوره‌ها، افسانه ها و تاریخ ایران را از آغاز تا حمله اعراب به ایران در سده هفتم و در چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان به تصویر کشیده است و شامل سه بخش است که عبارتند از: اسطوره ای (از روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون)، پهلوانی (از خیزش کاوه آهنگر تا مرگ رستم) و تاریخی (از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشایش ایران به دست اعراب).
اطلاعات کامل از ابتدا تا کنون:
۱. در مقدمه شاهنامه بایسنقری ساختن اولین مقبره برای فردوسی را به «ارسلان جاذب» نسبت داده‌اند.
۲. پیکر فردوسی را به دلیل شیعه بودن به قبرستان راه ندادند و به همین دلیل در باغ شخصی خود او، در شهر تابران توس دفن شد.
۳. صدسال پس از مرگ فردوسی این بنا همچنان برپا بود و در حمله غزنویان بنا آسیبی ندید.
۴. در سال ۶۴۱ هجری قمری بود که «امیر مغول» تصمیم گرفت تا برای بنای قلعه‌ای در طوس، این آرامگاه را ویران کند و از مصالح آن در ساخت قلعه استفاده کند.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
۵. محمدتقی بهار به وسیله تحریک حس وطن‌پرستی رضاشاه از او خواست تا بنای آرامگاه فردوسی را ترمیم کند و ساختمانی باشکوه در این منطقه با کمک‌های ملی بسازد.
۶. تا نیمه دوم قرن هشتم، آرامگاه فردوسی در کنار قبر محمد غزالی و همچنین معشوق توسی در بخش شرقی توس بود.
۷. عبیدالله خان ازبک در حمله به خراسان، بنا به تعصبی که بر ضد شیعیان داشت، دستور ویرانی آرامگاه فردوسی را داد.
۸. خانیکوف، «پژوهشگر و کنسول روس» در بازدید از توس، نشانی از آرامگاه ندید؛ اما با نگاهی به گزارش کرزن انگلیسی، آرامگاه فردوسی تا حدود سال ۱۲۵۴ هجری شمسی آشکار بوده است، اما پس از آن، گندمزاری روی آن را پوشانده بود.
۹. عبدالوهاب آصف الدوله (والی خراسان) از طرف ناصرالدین‌شاه به جستجوی آرامگاه فردوس رفت و با راهنمایی چند فرانسوی که از توس دیدن کرده بودند، موفق به پیدا کردن این آرامگاه شد.
۱۰. تصمیم ساخت بنایی باشکوه و درخور فردوسی گرفته شد و تا شروع ساخت بنایی عظیم، دو اتاق به‌صورت موقت نزدیک آرامگاه فردوسی بنا شده بود.
۱۱. در دوران حکومت «غازان خان» شخصی به نام «امیر ایسن قتلغ» ساختمانی در نزدیکی مقبره بنا کرد و خانقاهی هم در کنار آن قرار گرفته شد . گفتنی است قبل از به پایان رسیدن این بنا، امیر ایسن درگذشت.
۱۲. به پیشنهاد «ارباب کیخسرو شاهرخ» (نماینده زرتشتیان در مجلس)، انجمن آثار ملی برگه‌هایی چاپ کرد تا از طریق آن برای کمک مالی یا قرعه‌کشی برای ساخت آرامگاهی شایسته فردوسی، اطلاع‌رسانی شود و از مردم خواسته شد تا در این رویداد به آنها کمک کنند.
۱۳. تیمورتاش (دولتمرد ایرانی در عصر قاجار و پهلوی)، پیشنهاد بازسازی آرامگاه فردوسی را در مجلس پیشنهاد کرد
۱۴. کیخسرو شاهرخ مامور شد تا محل دقیق دفن فردوسی را پیدا کند، در آن زمان محل دفن فردوسی در باغی با مالکیت «حاج میرزا محمدعلی قائم‌مقام التولیه» بود. مالک باغ، این باغ را به رضاشاه پیشکش کرد و در ادامه رضاشاه هم باغ را برای ساخت مقبره به انجمن واگذار کرد.
۱۵. «ارنست امیل هرتسفلد» (یکی از باستان‌شناس آلمانی) و کریم طاهرزاده بهزاد پیشنهاد طراحی مقبره را رد کردند و سرانجام طراحی این بنا به مسابقه گذاشته شد.
۱۶. نکته جالب توجه اینجا است که خود هرتسفلد و طاهرزاده بهزاد در این مسابقه شرکت کردند و در کنار آنها افرادی نظیر آندره گدار، نیکلای مارکف دیده می‌شدند.
۱۷. طرح طاهرزاده بهزاد در سال ۱۳۰۷ بود که تصویب شد و سبک معماری آن، به سبک سرستون‌های هخامنشی بود
۱۸. طرح بهزاد در میانه کار متوقف و همچنین از گدار فرانسوی خواستند که طرحی برای آرامگاه بزند. گدار از فرانسه طرحی فرستاد. تیمورتاش با اصرار طرح گدار را تغییر داد و سقفی هرمی بر بنا افزود. انجمن با این تصمیم تیمورتاش به مخالفت برخاستند و بر این باور بود که سقف هرمی یادآور معماری مصر است.
۱۹. بار دیگر از طاهرزاده دعوت به عمل آمد تا طرحی جدید با در نظر داشتن طرح گدار ارائه دهد. طاهرزاده معتقد بود سقف پلکانی جایگزینی مناسب برای سقف هرمی میباشد.
۲۰. نقشه جدید آرامگاه در سال ۱۳۱۲ بود که تصویب شد و با نظارت حسین لر زاده در سال ۱۳۱۳ به پایان رسید.
۲۱. این بنا بعدها دچار نشست شد و بازسازی و تعمیر آن به شخصی به نام هوشنگ سیحون واگذار شد. بازسازی این بنا در سال ۱۳۴۷ به پایان رسید.
۲۲. مساحت مجموعه آرامگاه فردوسی امروز برابر با ۶ هکتار است که دربردارنده باغ آرامگاه، استخر، یادبود فردوسی، ساختمان اداری، کتابخانه، موزه و آرامگاه شاعر بزرگ مهدی اخوان ثالث است. تندیس ضلع جنوبی مجموعه که حکیم ابوالقاسم فردوسی را نشان می‌دهد، اثر ابوالحسن صدیقی است که در جلوی استخر قرار دارد.
۲۳. ساختمان آرامگاه مساحتی برابر با ۱۰۴۳ مترمربع دارد و از همه سمت آن پلکان دارد. ساختمان این بنا به شکل مکعب است و ارتفاعی برابر با ۱۸ متر دارد.
۲۴. در سمت غربی بنا دری وجود دارد که قبل از بازسازی، ورودی اتاق آرامگاه بود و در سمت شرقی هم دریچه‌ای بود که بعد از بازسازی و انتقال مدفن به زیرزمین، بسته شد.
۲۵. در چهار طرف بنای مکعبی شکل، الواح مرمری به‌اندازه ۱٫۵ در ۴ متر به چشم میخورد که سروده‌های شاهنامه بر روی آن تراشیده شده است. این اشعار شامل 12 بیت هستند.
۲۶. برای ورود به بخش درونی این آرامگاه باید از جبهه غربی وارد شد. پله‌های شمالی و جنوبی به زیرزمین و اتاق مدفن می‌رسند و روی دیوار پله‌ها، ۶ نقش برجسته سنگی به چشم میخورد که قبل از بازسازی در دو طرف اتاق مدفن قرار داشت.
۲۷. این نقوش برجسته شامل داستان‌هایی ازجمله جنگ رستم، جنگ ایرانی‌ها و تورانی‌ها، نبرد رستم و سهراب می‌شود.
28. در بخش میانی آرامگاه سنگ‌قبری نیز از جنس مرمر با ابعاد یک متر در یک و نیم متر و ارتفاع نیم متر دیده می‌شود که محل دفن شاعر بزرگ ایرانی میباشد. روی سنگ‌قبر نیز با خط نستعلیق نوشته شده است:
. ۲۹. در سال ۱۳۸۴ بود که بر اساس تصمیم دکتر بهروز احمدی، استراحتگاه و چایخانه آرامگاه، به موزه فردوسی تبدیل شد. در این موزه اشیایی با عناوین مختلف نگه‌داری می‌شود که ازجمله آنها میتوان به آثار سنگی دوران پیش‌ازتاریخ کشف‌شده در دشت توس، سفالینه‌های دوره اسلامی، سکه‌های دوره اسلامی و تنگ‌ها، عطردان ها و پیه‌سوزها اشاره کرد.
۳۰. و در آخر اینکه در محوطه آرامگاه، مهدی اخوان ثالث شاعر مشهور ایرانی به خاک سپرده شده است، اخوان ثالث در سال ۱۳۶۹ از دنیا رفت و در نزدیکی مقبره فردوسی به خاک سپرده شد. مزار این هنرمند در بخش غربی مجموعه قرار دارد و تندیسی از او هم در بالای سنگ‌قبر دیده می‌شود.
و در آخر:
آرامگاه فردوسی بارها ساخته و ویران شده‌است. در گزارش‌هایی که در دو سده ی اخیر ازسوی پژوهشگران ایرانی و خارجی انجام شده‌بود، بنایی محقر و پوشیده از گندمزار به‌چشم آمده‌است که سرانجام در آغاز سده ی چهارده خورشیدی و هم‌زمان با ملی‌گرایی نوین ایران، تلاش‌ها برای ساخت آرامگاهی شایسته ی فردوسی ازسر گرفته شد. مساحت کنونی مجموعه ی آرامگاه نزدیک به شش هکتار و دربردارندهٔ باغ آرامگاه، استخر و تندیسی از فردوسی اثر ابوالحسن صدیقی در جلوی آن، ساختمان‌های اداری، بنای یادبود، کتابخانه، موزه و آرامگاه مهدی اخوان ثالث میباشد . معماری داخلی بنا نیز دربردارنده ی کاشی‌کاری‌ها، نقوش سنگی برجسته از داستان‌های شاهنامه و همچنین کتیبه‌هایی سنگی از سروده‌های فردوسی و دیگران میباشد.
سنگ مزار فردوسی و سنگ تصویر فروهر از جمله سنگین ترین سنگ های این مجموعه هستند که وزن تقریبی آن ها را چهار تن تخمین می زنند.
در جریان این بازسازی استخوان های فردوسی یک بار از قبر بیرون آورده شده و پس از ساخت آرامگاه دوباره به سرجای خود بازگردانده شده است. این کار توسط فردی به نام قاسم ارفع صورت گرفته است.
تمامی سنگ های مورد استفاده در بازسازی این آرامگاه توسط مهندس حسین جودت، نماینده شرکت ایتالیایی کاجته به این مکان آورده شده اند.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
آژانس مسافرتی روبینا پرواز - تهران - خیابان شریعتی
02177529703 الی 4