درباره ایران - درباره استان بوشهر -
بافت قدیم شهر نوشهر:
مقدمه:
بافت قدیم بوشهراز جاذبه های دیدنی و تاریخی بوشهر میباشد که دارای اطلاعات خاص و منحصر به فردی میباشد پس همراه ما باشید تا بیشتر برایتان از خصوصیات، معماری و جاذبه های گردشگری اش سخن بگوییم.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
تاریخچه:
بافت قدیم بوشهر یکی از از مهمترین جابه های گردشگری استان بوشهر می باشد که با توجه به سبک خاص و منحصر به فرد معماری خود دارای جاذبههای بسیار زیادی است. بافت تاریخی بوشهر ، شامل چهار محله بهبهانی، دهدشتی، کوتی و شنبدی می باشد در شبه جزیره مثلث شکل بوشهر قرار گرفته است. بافت قدیم در رأس این مثلث که دارای تورفتگی در دریای خلیج فارس است واقع شده است. بافت تاریخی ۳۸ هکتاری بوشهر حدودا شامل هزار خانه می باشد که از منحصر به فردترین و زیباترین بافت های مسکونی ایران به شمار میرود. اوج شکوفایی بافت بوشهر مربوط به دوره قاجاریه است زمانی که بوشهر دروازه ورود ملل مختلف به ایران بشمار می رفت .
بافت تاریخی بوشهر دارای بناهای منحصر به فردی شامل عمارتهای زیبا مربوط به دو و نیم قرن پیش، بناهای کنسولگری کشورهای مختلف، مراکز مذهبی مانند مساجد، حسینیه، و کلیسا، کوچه های زیبا و بازار قدیمی است که هر بیننده ای با ورود به داخل بافت جذب ساختمان ها و معماری این بافت می شود.
و بطور کلی تا حدود سال ۱۳۳۵، بندر بوشهر منحصر به محدوده بافت قدیم و مهمترین و بیشترین کارکردهای شهری در جهت تضمین حیات ساکنین، در آنجا متمرکز بوده است ،اما به سبب تقلید ، تغییر و تحولات شهرسازی، بافت ارگانیک شهر دچار ضربههای شدید کالبدی، اقتصادی و عملکردی شد که برجستهترین نمونه ی آن کشیدن خیابان انقلاب (ششم بهمن سابق) از وسط بافت و تقسیم آن به دو تکه شرقی و غربی میباشد. بافت قدیم بوشهر، با توجه به نحوه استقرار و عناصر خاص خود، با بافت دیگر بنادر ساحلی متفاوت بوده و همچنین دارای بافتی متراکم است که ویژگیهای منحصربفردی را به همراه خود دارد.
همچنین به جز بافت مسکونی، در گذشته بافت تجاری آن نیز حائز اهمیت ویژهای بوده که هم اکنون بخش عمده ای از آن فاقد وجود عینی کالبدی و فعالیت میباشد و تنها بصورت متروکه در لابه لای بافت دیده میشود.
عوامل مؤثر در شکل گیری بافت:
اقلیم:
در بیشتر ایام سال بوشهر آب و هوای گرم و مرطوب دارد و رطوبت بیش از حد و گرمای طاقت فرسایش سبب شد تا بافت قدیم در جدال با این ویژگی و برای کاهش اثرات آن ساخته شود. به همین دلیل کوچههای بافت قدیم بسیار باریک و ساختمانهای دو طرف کوچهها بسیار بلند میباشد. این بلندی باعث شده که کوچهها همواره سایه داشته باشند و نور خورشید مستقیماً به آنها نتابد. از سوی دیگر باریک بودن کوچهها باعث میشود که هوا در آنها جریان پیدا کند و رطوبت نیز به حداقل برسد.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
شکل زمین:
بستری که بافت قدیم بوشهردر آن واقع شده است به لحاظ پستی و بلندی یکسان نیست به گونه ای که قسمت شرقی این بندر از قسمت غربی بلندتر است. در ساخت خانهها به این نکته توجه وافرشده چراکه علیرغم این پستی و بلندی، پشت بامها عموماً در یک سطح قرار دارند. این اتفاق باعث شده که ساختمانها به شکل پلکانی و براساس شکل واقعی زمین ساخته نشود و اهمیت این موضوع در این است که اگر این اتفاق رخ میداد گرمای زیادی جذب بافت میشد و سایه اندازی روی ساختمانها کمتر رخ میداد.
وضعیت امنیتی:
از گذشته خلیج فارس بسیار نا امن بوده و بوشهر به لحاظ ارزش و اعتبار در تجارت همواره در تیررس این نا امنی ها قرار داشته است. این نکته نیز در ساخت بافت قدیم بوشهر لحاظ شده که مهمترین نکته مرتبط با این وضعیت، باریک و پرپیچ و خم بودن کوچه هاست. در این کوچه ها هر رهگذری بیش از چند متر جلوتر از خود را نمی بیند و همین نکته باعث می شود هر تازه واردی در این کوچه ها گم شود. این کوچه های تنگ و تاریک در بیشتر محلات قدیم بوشهر به میدانی در وسط یا حاشیه بافت ختم میشوند.
عناصر تشکیل دهنده بناها در بافت قدیم بوشهر شامل:
1- ورودی ۲- حیاط مرکزی ۳- اتاقها ۴- تراس و شناشیل ۵- پشت بام و جان پناه ۶- جرز و فرو رفتگی بدنه ها ۷- سایه بان و شبکه های چوبی ۸- بازشوها ۹- بادگیرها ۱۰- پله ها ۱۱- نرده ها و معجرها میشود.
جاذبه های گردشگری:
کلیسای گریگوری: این کلیسا در سال 1819میلادی ق توسط خانواده آوریان (ازخانواده های سرشناس ارمنی بوشهر) در وسط شهر محله شنبدی به صلیب ساخته شد و انگلیسی ها بخشی از هزینه آن را متقبل شدند. در داخل کلیسا کتیبه های مرمر بکار رفته است همچنین در جلوی آن گورستانی به مساحت چهارصد الی پانصد متر برای دفن مردگان تخصیص داده شده بود. با توجه به متون سنگ قبرها، از بدو تأسیس تا پایان جنگ دوم جهانی اموات مسیحیان در این بخش از کلیسا دفن می شد.
کلیسای ظهور عیسی مسیح: کلیسای عیسی مسیح در محله کوتی بوشهر واقع در خیابان ساحلی جنب نایب کنسولگری سابق انگلیس توسط ((رالف نارمن شارپ)) خاور شناس انگلیس در سال 1911میلادی تأسیس گردید. این کلیسا به کارمندان و افسران انگلیسی اختصاص داشت. معماری کلیسا متأثر از سبک گوتیک و هنری می باشد. کتیبه آن هم اکنون در اداره میراث فرهنگی بوشهر نگهداری می شود. کلیسا هوانس ( یوحنان ) بوشهر و کلیسای کارملیب (1774میلادی) از دیگر کلیساهای ظهور در بوشهر بوده اند که تعطیل شده اند.
کنسولگری بریتانیا: یکی از آثار حضور انگلیسی ها در بوشهر، کنسولگری آنان در محله کوتی است. این ساختمان به کوتی نیز مشهور است. کوتی واژه ای هندی به معنی قلعه و حصار است. عمارت کوتیبه در سال 1763 ساخته شد و سنگ بناهای آن در دوره کریم خان زند گذاشته شد. کمپانی هند شرقی تا سده نوزد آن را در اختیار داشت و پس از آن به کنسولگری تبدیل گردید. عمارت کوتی وسیع و به شکل مستطیل است که دویست متر طول و صد متر عرض دارد. این بنا محل تصمیم گیریهای سیاسی دولت بریتانیا در خلیج فارس بود.
و علاوه بر اینها بوشهر دارای چهار محل می باشد که شامل کوتی، بهبهانی، شنبدی و دهدشتی می باشد . نام گذاری این محلات با توجه به ساکنین اولیه آنها صورت گرفته است. در زمان بنیانگذاری بوشهر هر طایفه و قومی قسمتی از شهر را برای زندگی خود در نظر گرفته است که باعث تقسیم بافت به چهار محله اصلی شده است همچنین در گذشته هر محله دارای یک رئیس و بزرگ بوده است.
وجود دهها مسجد و حسینیه در بافت باعث ساخت بافت قدیمی شده است. در هر محله مسجدی بوده است که این مساجد محل گردهم آیی اهالی محل برای ادای فریضه دینی و تصمیم گیریهای عمومی و اجتماعی بوده است. حسینیه حاج سید محمد کازرونی، مسجد فیل، مسجد دهدشتی، مسجد شنبدی، مسجد کوفه، مسجد ملک و …از آن جمله است.
و در آخر ازینکه آب انبارها نیز در شکل گیری فضای شهر تأثیر داشته اند، ااز آنجا که بوشهر در ناحیه گرم و خشک واقع شده است آب باران را زمستان در آب انبار ذخیره و به مصرف تابستانی می رسانده اند. آب انبار قوام یکی از آب انبارهای عمومی بزرگ است که در قسمت ساحل بافت قدیم قرار دارد . این بنا توسط شخصی به نام علی اکبر قوام ساخته شده و دارای 26 متر طول ، 9 متر عرض و 4 متر ارتفاع میباشد و هم اکنون این مکان جالب به رستوران سنتی تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز
آژانس مسافرتی روبینا پرواز - تهران - خیابان شریعتی
02177529703 الی 4