روبینا پرواز آریا

کوه خواجه زابل

مقدمه:

یکی از دیدنی ترین مکان هایی که همه روزه کوهنوردان و گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند کوه ها هستند؛ کوه هایی با پیشینه چشم هر بیننده‌ای را مبهوت تماشای خود می‌کنند. یکی از اعجاب آور ترین و شگفت آورترین کوه‌های جهان کوه خواجه زابل است. نام این کوه برگرفته از نام خواجه مهدی که یکی از پیروان خواندن علوی بوده گرفته شده است که مقبره وی نیز در این کوه قرار دارد. از دیگر نام‌های این کوه می‌توان به کوه رضا ،کوه موعود، کوه باطنی، کوه نور و کوه خواجه غلتان اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز

در ادامه این مطلب خوانندگان عزیز می توانند با موقعیت جغرافیایی و تاریخچه و آرامگاه های موجود در این کوه بیشتر آشنا شوند.

موقعیت جغرافیایی:

در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر زابل کوه خواجه واقع شده که به تنها پدیده مرتفع طبیعی دشت سیستان نیز معروف بوده و در ارتفاع ۶۹ متری از سطح دریا نیز قرار دارد. این کوه در جوار دریاچه هامون قرار دارد و هنگامی که دریاچه هامون پر آب بوده است کوه‌خواجه همچنین جزیره‌ای در میان آب‌های این دریاچه دیده می شود. کوه خواجو ۳دیوار دفاعی ،دروازه اصلی ،راهروهای جانبی، حیاط مرکزی و آتشکده باستانی دارد که در شیب شرقی کوه واقع شده و به عنوان مهمترین آثار باستانی این منطقه شناخته می‌شود و از آن با نام قلعه کافرون نیز نام برده می شود. از دیگر نکات حائز اهمیت در کوه خواجو وجود آثار نقاشی حکاکی شده بر روی کوه از چهره پادشاهان و بزرگان دوره های گوناگون که امروزه به نام گالری در میان کوه شناخته می شود یکی دیگر از جذابیت های جغرافیایی و تاریخی کوه خواجه زابل به شمار می آید.

تاریخچه و آرامگاه های موجود در کوه:

کوه خواجه زابل یکی از باستانی ترین و قدیمی ترین کوه های ایران بوده و آثار باستانی مربوط به دوره‌های گوناگون تاریخی نظیر اشکانیان و ساسانیان در آن سندی بر این گفته است.

از دیگر نکات قابل توجه در مورد کوه خواجه زابل وجود تخت جمشید خشتی است که مربوط به دوره سلسله اشکانیان میباشد. بسیاری از قسمت‌های این بنای خشتی به دلایل چون عوامل انسانی و طبیعی تخریب شده اما می‌توان به نوع معماری این قلعه دست یافت. این کوه در میان مسیحیان مسلمانان و زرتشتیان مکانی مقدس بوده و ارزش بالایی برای آن قائل هستند. در دین زرتشت بنا بر باورهای آیین مزدیسنا و اسطوره های پهلوی که بر اساس تعالیم زرتشت سپیتمان تدوین شده است، در پایان هزاره دوازدهم برای سومین بار از خاندان بهروز پارسا دوشیزه ای به آب دریاچه هامون داخل شده و آخرین رهاننده موسوم به (استوت ارته ) از وی زاییده می شود. به همین لحاظ کوه‌خواجه نیز تقدس راز آلودگی خاصی برای پیروان دین زرتشت دارد. یا سوشیانت به شکل‌های مختلف تقریبا در تمام متون زرتشتی و اوستایی از جمله یسنا ،گات ها،سروده های زرتشت و يشت هامورد اشاره قرار گرفته و تقریبا شکی نیست که اشو زرتشت در کتاب اوستا به آن نیز اشاره کرده است. کوه خواجه زابل از این نظر برای مسیحیان مقدس است که آورده اند در زمان تولد حضرت مسیح در بیت الله سه روحانی بر فراز این کوه ایستاده و نظاره گر نوری بودند که از این پیامبر خدا در هنگام تولد ساطع می شد و آن سه به مسیح ایمان آوردند. مردم محلی مسلمان اعتقاد دارند این کوه قدمگاه حضرت علی علیه السلام و دره سوخته است که بر اثر پرتاب ذوالفقار امام به سوی کفار در کنار کوه خواجه به وجود آمده است اگرچه سندیت این مطالب نیز اسطوره ای می ماند.

از دیگر آثار باستانی موجود در کوه خواجه زابل می‌توان به آتشکده زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی باستانی اشاره کرد.

کوه خواجه برای نخستین بار سال ۱۹۱۶ توسط اورل اشتين باستان شناس معروف انگلیس شناسایی و کشف شد. پروفسور آلمانی هرتسفلد نیز طی سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۲۹ میلادی به جستجو در آثار کوه‌خواجه پرداخت و حاصل کاوشهای این باستان شناس در کتاب (سکستان، ایران شرق باستان و تاریخ باستان شناسی ایران )آمده است. در بررسی‌های باستان‌شناختی کوه خواجه سیستان، برای اولین بار 7 محوطه دوره زیرین پارینه سنگی جدید کشف شد. با شناسایی این محوطه‌ها، کوه خواجه ششمین مکان در ایران محسوب می‌شود که دارای آثاری از این دوره است. قدیمی‌ترین آثار شناسایی شده در کوه خواجه مربوط به قطعات سفالی از دوره هخامنشی بوده است. همچنین در این بررسی، یک غار نیز نیز شناسایی شده است. در سال   ۱۳۷۰ نیز میراث فرهنگی به کار بررسی و نقشه‌برداری از آثار کوه خواجه پرداخت و پس از کاوش‌های مختلف در این محل ۱۱ اثر از دوران تاریخی مختلف کشف شد.

ویژگی معماری:

معماری به کار رفته در برخی نقاط این بنا شباهت بشیوه یونانی دارد سرستون‌های به سبک دوریک با پیچ های توماری دیگر مانند گل کوچک پرپر به صورت نیلوفر ای از هنر هخامنشی اقتباس شده و بعضی از آنها نیز به هنر بین النهرین شباهت دارد. شواهدی از راه پله های سنگی منظمی که ارتباط قلعه کافران را با کک کهزاد برقرار می کرده هم اکنون نیز دیده می‌شود .بنای دیگر به گویش محلی کوچک چل کنجه است و مابقی آثار پراکنده سطح کوه را آثار قبور اسلامی و بنای مقبره مقدس خواجه مهدی تشکیل داده است. بازدید از کوه خواجه حتماً از مقبره جالب توجه خواجه علی و قبور متعدد بالای کوه دیدن فرمایید در قسمت سر قبر سوراخی وجود دارد که اهالی محلی اعتقاد دارند در صورتی که با نیت خاصی دست را در این سوراخ فرو ببرید مطابق با نیت شما چیزی به همراه دست شما خارج می شود البته چیزی که خارج می شود پر یا معمولا چیزی شبیه به آن است.

سطح روی کوه به صورت فضای مسطح و بزرگ بیش از چند هکتار است که سمت بزرگ آن را قبور سنگی پوشانده است . این قبور اعجاب برانگیزند که شاید ساعت ها شما را مشغول دیدن کنند قبوری که تقریباًبر روی سطح زمین قرار دارند و بر روی آنها سنگ هایی به صورت مسطح البته گاهی منحنی شکل روی آنها را پوشانیده است. نقاشی دیواری سه پادشاه نقش خدای اوروس خدای پیروزی سوار بر اسب نقش شاه و ملکه و تصاویری از بزرگان پارتی و برج و بارو های قلعه نیز از نقوش اصلی این بنای به جای مانده از تمدن بزرگ ایرانی است.

این کوه سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی ایران   و در سال ۲۰۱۴ در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسید.

بیشتر بخوانید: تور ارزان در روبینا پرواز

آژانس مسافرتی روبینا پرواز - تهران - خیابان شریعتی

02177529703 الی 4