روبینا پرواز آریا

تپه های ازبکی - البرز

تاریخچه :

محوطه باستانی ازبکی یکی از محوطه‌های باستانی ارزشمند تاریخی در فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز می‌باشد. ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای است که از یک تپه بلند مرکزی (تپه الف) به ارتفاع ۲۶ متر از سطح زمین‌های اطراف و همچنین تعدادی تپه کوتاه تشکیل شده‌است که ارتفاع بلندترین آن‌ها از چند متر بیشتر تجاوز نمی‌کند. برای این محوطه باستانی می‌توان وسعتی برابر با صد هکتار به ابعاد یک کیلومتر در یک کیلومتر را در نظر گرفت.

بیشتر بخوانید: تورهای ارزان در روبینا پرواز

این محوطه در زمین‌های کشاورزی روستا بنا شده است . بخش‌هایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال ۱۳۴۸خورشیدی مورد شناسایی قرار داده اند و همچنین در سال۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

براساس کاوش‌های صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده شش هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ وهمچنین اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها می باشد . ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای برابر با صد هکتار و ۱۰ تپه ارزشمند است که شش تپه از آن را گروهی از باستان شناسان ایرانی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده (از سال ۱۳۷۷تا ۱۳۸۴) حفاری کرده‌اند.

حال میخواهیم به انواع تپه های بنا شده درمحوطه باستانی ازبکی بپردازیم:

۱-یان تپه

تپای کم ارتفاع و همچنین بقایای پنج دوره از معماری خشتی دوره‌های فرهنگی هزتره هفتم و ششم پیش از میلاد شناسایی شده‌است.

2-دوشان تپه

این تپه در حدود ۲۵۰ متری غرب تپه مرتفع بنا شده است . نتیجه حفریات انجام شده در آن تاکنون به شناسایی سه دوره معماری از عصر آهن منجر شده است که به مهاجران صاحب سفال خاکستری تعلق دارد. متاخرترین و کهن ترین بقایای بر جای مانده از این سه دوران به دوران مادها میباشد و دو دوره کهن تر به اوایل و اواسط استقرار مردمان یعنی از نیمه دوم هزاره دوم تا پادشاهی مادها را شامل میشود.

3-گوموش تپه

غرب قپه مرتفع و در ۲۲۰ متری شمال غربی جیران تپه، گوموش تپه واقع شده است . اما متأسفانه روی این تپه عوامل انسانی یعنی ویلای به نسبت گسترده و مجلل مالک زمین‌های اطراف محوطه بنا شده است . قدمت سفال‌های این تپه بیشتر از نوع سفال‌های دوره‌های اول و دوم در تپه سیلک کاشان، چشمه علی ری وقره تپه شهریار است.

4-جیران تپه

این تپه با ۲ متر ارتفاع در فاصله ۲۵۰ متری جنوب غربی تپه مرتفع و همچنین ۳۰۰ متری شمال شرقی یان تپه قرار گرفته است . در این تپه استقرارهایی همزمان با یان تچه تا قرن هفتم هجری قمری وجود داشته ولی با تناوب و به ترتیب متروک شده اند و مدتی بعد استقرار جدیدی صورت گرفته‌است. البته اواسط هزاره ششم تا اواسط هزاره دوم پیش از میلاد در این تپه برای چندین هزاره، استقرار وجود نداشته‌است.

5-مارال تپه

این تپه در حدود ۵۰ متری دامنه غربی تپه مرتفع بر سر راه دوشان تپه بنا شده است . در این تپه علاوه بر شناسایی تعدادی گورخمره مادی از سکویی بزرگ مربوط به نیمه دوم هزاره چهارم پیش از میلاد نیز خاک برداری شده‌است.

6- تپه مرتفع ازبکی (دژ مادی)

محوطه ازبکی در اواسط هزاره دوم پیش از میلا دبه شهر بزرگی تبدیل شد. در مرکز این شهر وهمچنین بر روی بقایای باستانی و پیش از تاریخ، تپه‌ای در ارتفاع ۱۲۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا وهمچنین با ۲۶ متر از سطح زمین‌های همجوار، قلعه‌ای به وسعت تقریبی ۲۲۰۰ متر مربع با حصاری عظیم به عرض ۷ متر بنا شد. از این تاریخ تا پایان عصر پادشاهی مادها سه قلعه دیگر بر روی ویرانه‌های نخستین قلعه بر پا شد که آخرین آن‌ها دژ مادی با وسعتی بالغ بر ۹۰۰ متر مربع است. این تپه که خود کهن دژ این محوطه باستانی است به تپه ازبکی معروف است و در ۸ مهر ۱۳۵۲ بود که با شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

احمد ترکاشوند، معاون گردشگری میراث فرهنگی استان البرز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه البرز، گفت: تپه ازبکی پس از سال‌ها تلاش مسئولین میراث فرهنگی تابستان امسال از انحصار مالک خصوصی آزاد شد و به میراث فرهنگی واگذار شده است .

همچنین وی اظهار کرد: تا قبل از این، مالک خصوصی نه اجازه کاوش در این محوطه باستانی را می‌داد و نه گردشگران می‌توانستند از این یادگارتاریخی بازدید کنند.

این مسئول در پایان حرف خود به این ملب اشاره کرد که: در حال حاضر معاونت حقوقی سازمان میراث فرهنگی به دنبال ثبت سند این اثر ملی است تا بتواند برنامه‌ریزی‌های لازم برای به فعلیت رساندن پتانسیل‌های موجود دراین محوطه تاریخی را انجام دهد

گفتنی است هم‌اکنون همزمان با ایام نوروز این محوطه باستانی همه روزه از ساعت 9 الی 17 بر روی گردشگران باز است.

محوطه باستانی ازبکی علاوه بر جیران تپه ، مارال تپه، دوشان تپه، گوموش تپه ، یال تپه شامل امام زاده ابراهیم، امام زاده ابوالحسن، امام زاده چهل دختر نیز میباشد.

و همچنین از شگفتی های ازبکی نیز میتوان به :

خشت نه هزار ساله،دست یابی ساکنان پیش از تاریخ محوطه ازبکی به سیمان،لوح آغاز عیلامی (سند همکاری تجاری ازبکی و شوش)، معبد رنگین یان تپهو همچنین بناهای آریایی ها در ازبکی اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: تورهای ارزان در روبینا پرواز

در خصوص اطلاع از تورهای داخلی آژانس مسافرتی روبینا پرواز آریا با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید:

02177623700

02177623701